Wat is het GEN?
Het Gewestelijk Expresnet (GEN) staat voor snellere en meer regelmatige treinverbindingen van en naar Brussel. Daarvoor leggen we nieuwe sporen aan op de grote spoorlijnen rond de hoofdstad. De extra capaciteit draagt meteen ook bij tot een beter aanbod van het openbaar vervoer.
Waarom is een GEN nodig?
Als Europese hoofdstad trekt Brussel elke dag heel wat pendelaars aan. Je vindt er alle (inter)nationale en Europese instanties terug, maar ook veel bedrijven hebben er hun hoofdzetel. Files zijn tijdens de spitsuren dan ook dagelijkse kost.
Steeds meer pendelaars nemen het openbaar vervoer om naar Brussel reizen. Dat is goed nieuws, maar het stijgend aantal reizigers zet de capaciteit van het bus-, tram-, metro- en treinnet onder druk. De verschillende mogelijkheden van openbaar vervoer zijn onvoldoende op elkaar afgestemd om het wegverkeer te verminderen.
Onze doelstelling luidt dan ook: de verbetering van het openbaar vervoer in een straal van 30 kilometer rond de hoofdstad.
Meer info over de verschillende werven
Welke werken voeren we precies uit?
We leggen extra sporen aan op de grote spoorlijnen rond Brussel. De capaciteit op de GEN-lijnen verdubbelen we van twee naar vier sporen. Het rechtstreekse en snelle treinverkeer staat zo volledig los van de tragere stoptreinen.
Tegelijk verbeteren we het comfort en de afstemming van de vervoersmogelijkheden. Hoe we dat klaarspelen? Door de stopplaatsen en stations op de hoofdassen rond Brussel te moderniseren. Denk aan verhoogde perrons, vernieuwde perronuitrusting en een verbeterde toegankelijkheid voor de reizigers met een beperking.
Met het oog op het Gewestelijk Expresnet zijn er ook nieuwe stopplaatsen in de Brusselse regio geopend: Brussel-West, Simonis, Mouterij, Arcaden, Diesdelle, enzovoort. De meest recente is die van Anderlecht, die in 2020 werd geopend. Daarnaast werken we verder in Watermaal-Bosvoorde voor de aanleg van de twee bijkomende sporen en de uitrusting van de stations.
Het Gewestelijk Expresnet verbetert tot slot ook de mobiliteit rond de Europese wijk in Brussel. Dankzij een nieuwe verbinding tussen het station Brussel-Schuman en de spoorlijn Halle-Vilvoorde komt het economische hart van Brussel centraler dan ooit te liggen op het spoornet. Via de nieuwe spoortunnel ligt het Schumanplein op amper 15 minuten van de luchthaven.
Daarnaast geraak je vandaag al vlot op Brussels Airport dankzij zowel het Gewestelijk Expresnet als de Diabolospoorverbinding.
Waar staan de werken vandaag?
Een deel van de infrastructuurwerken voor het GEN-project in en rond Brussel is al klaar. Er wordt voornamelijk nog verder gewerkt tussen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Ottignies (lijn 161) en tussen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Nijvel (lijn 124). Dankzij de uitbreiding van de spoorlijnen naar vier sporen, kunnen snelle treinen op de middelste sporen rijden, terwijl de “S”-treinen de buitenste sporen gebruiken. Deze oplossing zorgt er ook voor dat de reistijden worden verkort. Bovendien kunnen er zo meer treinen rijden. Stuk voor stuk ingrepen die de mobiliteit ten goede komen!
Welke werken voeren we uit?
We leggen nieuwe sporen en vernieuwen er de oude sporen. We vernieuwen ook de infrastructuur waarmee de treinen van stroom worden voorzien (bovenleidingen), zowel de kabels als de palen die ze ondersteunen (bovenleidingportalen). En we passen de seininrichting aan om het treinverkeer te regelen zodat het verkeer op de twee extra sporen, in combinatie met de twee bestaande sporen, veilig verloopt.
Op verschillende plaatsen passen we kunstwerken (zoals bruggen of onderdoorgangen voor voertuigen, voetgangers of fietsers) aan of vervangen we ze om ruimte te maken voor de uitbreiding van de spoorlijn naar vier sporen.
We voorzien ook in de nodige onthaalinfrastructuur voor de reizigers. Zo verhogen en verlengen we alle perrons van de stopplaatsen en maken we die stopplaatsen toegankelijk voor personen met beperkte mobiliteit. We renoveren ook bepaalde stationsgebouwen. Hiervoor werken we nauw samen met de NMBS.
Planning en fasering
Onze GEN-werken worden gefaseerd uitgevoerd op verschillende baanvakken van de lijnen 124 en 161. Deze aanpak stelt ons in staat om, op basis van de beschikbare budgettaire middelen, onze productiemiddelen en die van de privébedrijven die dit werk uitvoeren, optimaal te benutten en op de meest efficiënte manier vooruitgang te boeken, en zo de impact op de treindienst tot een minimum te beperken. Elke planning is louter indicatief en wordt onder alle voorbehoud meegegeven.
We zijn van plan om de werken aan spoorlijn 161 tussen Watermaal en Ottignies/Louvain-la-Neuve te voltooien:
- Tussen Watermaal en de grens tussen het Waals en het Vlaams Gewest (Terhulpen/Hoeilaart): juni 2025
- Tussen de grens van het Waals en het Vlaams Gewest (Terhulpen/Hoeilaart) en Ottignies: december 2026
- In Ottignies: december 2029 (opmerking: het nieuwe station is een project dat door de NMBS wordt beheerd)
Voor de spoorlijn 124 tussen Ukkel en Nijvel plannen we om de volgende werken te voltooien:
- Sinds eind 2024 is het station Moensberg toegankelijk voor Personen met Beperkte Mobiliteit (PBM). Midden 2025 wordt het multimodale overstappunt Moensberg geopend (verbinding tussen de spoorlijnen 26 en 124, en omgekeerd. Het volledige station met vier perrons zal echter pas operationeel zijn wanneer ook in Vlaanderen vier sporen beschikbaar zijn.
- Tussen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Wallonië: december 2033 (opgelet: het tijdstip waarop de werken om de lijn viersporig te maken tussen Ukkel en Wallonië klaar zouden zijn, hangt af van de termijn waarbinnen de vergunning wordt afgeleverd)
- Tussen de grens van het Waals en Vlaams Gewest (Waterloo/St-Genesius-Rode) en Braine-Alliance: december 2025
- Tussen Braine-Alliance en Nijvel: december 2029
Vlaanderen: spoorwegnet bijna klaar
De werken voor de uitbreiding naar vier sporen op de lijn 50A, tussen Anderlecht en Ternat, zijn klaar. In de Brusselse rand ten zuiden van de hoofdstad sluiten de werken aan bij of worden ze gepland als onderdeel van de werken in de richting van Wallonië.
